POWSTANIE STYCZNIOWE 1863 – 1864 W POWIECIE PŁOCKIM
W tym roku obchodzimy 160-tą rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego. Z tej okazji zdecydowaliśmy się upamiętnić region płocki i jego wkład w ten zryw narodowowyzwoleńczy.
Niniejszą pozycją proponujemy bardziej kompleksowe i rzeczowe upamiętnienie ówczesnych wydarzeń. Podeszliśmy do problematyki powstańczej w sposób naukowy. W efekcie naszej pracy, czytelnicy otrzymują kompleksowe opracowanie przebiegu Powstania Styczniowego na terenie ówczesnej guberni płockiej wraz z nazwiskami osób, biorących w nim udział oraz opisem wypadków i zdarzeń, stanowiących tło społeczne i polityczne zrywu, a których dotychczas nie publikowano.
Naszym celem jest utrwalenie miejsc pamięci, miejsc związanych z osobami i wydarzeniami, które miały wymierny wpływ na odrodzenie niepodległej Polski. Jak też budowa lokalnej świadomości niepodległościowej i zmotywowanie do zwiększania wiedzy o lokalnej kulturze i tradycji.
„Powstanie Styczniowe 1863 – 1864 w powiecie płockim” nie powstałaby bez pomocy i zaangażowania merytorycznego historyka i regionalisty – Kierownika Muzeum Wisły Środkowej i Ziemi Wyszogrodzkiej Zdzisława Leszczyńskiego, za co serdecznie dziękujemy.
Powstanie Styczniowe 1863 r. było największym i najdłużej trwającym polskim powstaniem narodowym okresu zaborów. Miało charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono ok. 1200 bitew i potyczek.
Przez oddziały Powstania Styczniowego przewinęło się około 200 tys. osób, zarówno z rodzin szlacheckich, jak też w mniejszym stopniu z chłopstwa i mieszczaństwa. W niektórych rejonach ziem zabranych, np. na Żmudzi i rozrzuconych ośrodkach na Białorusi i w Inflantach Polskich zryw przybrał charakter masowy.
Mimo początkowych sukcesów zakończyło się przegraną powstańców, z których ok. 10-20 tysięcy poległo w walkach, blisko 1 tys. stracono, ok. 38 tys. skazano na katorgę lub zesłanie na Syberię, a ok. 10 tys. wyemigrowało.
Wojska rosyjskie pacyfikowały powstanie z dużą determinacją i okrucieństwem. Miejscowości, które udzieliły schronienia powstańcom, były palone, zdarzały się również przypadki rzezi ludności cywilnej.
Po upadku powstania Kraj i Litwa pogrążyły się w żałobie narodowej. W roku 1867 zniesiono autonomię Królestwa Polskiego, jego nazwę i budżet, w 1868 wprowadzono nakaz prowadzenia ksiąg parafialnych w języku rosyjskim, a w 1869 zlikwidowano Szkołę Główną Warszawską. W latach 1869–1870 setkom miast wspierających powstanie odebrano prawa miejskie, doprowadzając je tym samym do upadku. W samym tylko powiecie płockim (w obecnych granicach) prawa miejskie straciły Bielsk, Bodzanów i Drobin. W roku 1874 zniesiono urząd namiestnika, a w 1886 zlikwidowano Bank Polski. Skasowano klasztory katolickie w Królestwie, skonfiskowano ok. 1600 majątków ziemskich i rozpoczęto intensywną rusyfikację ziem polskich.
Działania zbrojne objęły także region płocki. Naczelnikiem wojennym guberni płockiej został jeden z głównych architektów powstania, pierwotnie typowany na dyktatora zrywu – gen. Zygmunt Padlewski. Planował on, że działania zbrojne rozpoczną się w dniu ogłoszenia branki od zdobycia twierdzy w Modlinie i Płocku oraz od utworzenia trzech silnych korpusów atakujących w kierunku Litwy i Ukrainy. Bieg wydarzeń zmusił Padlewskiego do zrewidowania dotychczasowych planów i ograniczenia działań na terenie Królestwa. Zrezygnował także ze zdobywania Modlina na rzecz Płocka.
Zadanie publiczne pn. „Pamiętajmy o Naszym Dziedzictwie – 160 rocznica Powstania Styczniowego” dofinansowane ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego”
Zapraszamy do zapoznania się z naszą publikacją w wersji elektronicznej (ebook), do pobrania poniżej.
PRZECZYTAJ TUTAJ -> Powstanie Styczniowe 1863 – 1864 w powiecie płockim – ebook
30.11.2023r.